Możliwości rozliczania nadwyżek z fotowoltaiki
Instalacje fotowoltaiczne cieszą się coraz większą popularnością w polskich domach. Pozwalają one nie tylko na produkcję ekologicznego prądu na własne potrzeby, ale również na sprzedaż jego nadwyżek do sieci elektroenergetycznej. Jednak aby móc w pełni wykorzystać potencjał paneli PV, warto znać dostępne możliwości rozliczania wyprodukowanej energii elektrycznej. Poniższy artykuł omawia szczegółowo różne systemy rozliczeń, aby pomóc właścicielom instalacji fotowoltaicznych podjąć optymalną decyzję.
Magazynowanie nadwyżek
Jedną z możliwości zagospodarowania nadmiaru wyprodukowanej energii elektrycznej jest jej magazynowanie w akumulatorach. Pozwala to na późniejsze wykorzystanie prądu na potrzeby własne, np. w godzinach wieczornych lub w nocy. Na rynku dostępne są różne rozwiązania akumulatorowe - od prostych magazynów energii po zaawansowane systemy zarządzania poborem i rozładowaniem. Wybór konkretnego urządzenia zależy m.in. od wielkości instalacji PV, przewidywanego zużycia własnego oraz możliwości finansowych. Koszt magazynów wciąż jest dość wysoki, ale z czasem może się to zmienić.
Zasilanie urządzeń i oświetlenia
Nadwyżki energii z paneli fotowoltaicznych można również bezpośrednio wykorzystać do zasilania urządzeń elektrycznych w domu i ogrodzie. Dotyczy to m.in. sprzętu AGD, RTV, komputerów, oświetlenia LED czy pomp. Dzięki temu prąd wytworzony na dachu budynku jest zużywany na bieżące potrzeby, co minimalizuje jego "marnowanie". Warunkiem jest odpowiednie dopasowanie mocy instalacji PV do zapotrzebowania na energię w gospodarstwie domowym. Dobrze też zadbać o inteligentny system sterowania poborem energii.
Ogrzewanie wody i budynku
Bardzo korzystnym sposobem wykorzystania nadwyżek fotowoltaiki jest zastosowanie ich do ogrzewania wody użytkowej oraz wspomagania systemu grzewczego w domu. Możliwe opcje to m.in. podgrzewacze wody zasilane energią słoneczną, elektryczne ogrzewanie akumulacyjne, kolektory słoneczne z pompą PV, systemy solarne z grzałką. Pozwalają one wyraźnie zredukować rachunki za prąd i gaz, a energia cieplna magazynuje się łatwo. Należy jednak odpowiednio dobrać moce i pojemności urządzeń.
Sprzedaż energii do sieci elektroenergetycznej
Zasady rozliczania
Najpopularniejszym sposobem zagospodarowania nadwyżek z fotowoltaiki jest ich sprzedaż do sieci elektroenergetycznej. Prosument wprowadza energię do sieci dystrybucyjnej lokalnego operatora, a następnie rozlicza się z nim za dostarczoną ilość. Możliwe są dwie metody rozliczeń - opustowa (preferencyjna) oraz bilansująca (rynkowa). Pierwsza polega na zaliczaniu energii "w naturze" na przyszłe rachunki za prąd. Druga umożliwia sprzedaż po średniej cenie rynkowej i wypłatę nadwyżki w gotówce. Każdy model ma swoje zalety i wady.
Stawki i opłacalność
W systemie opustów operator płaci prosumentowi za wprowadzoną energię elektryczną zgodnie ze stałą stawką wynoszącą ok. 0,15-0,20 zł/kWh. Jest ona niższa od cen rynkowych, ale za to gwarantowana przez 15 lat. Przy rozliczeniach bilansujących uzyskiwane stawki są zmienne w czasie i zależą od notowań na Towarowej Giełdzie Energii. Średnio wynoszą ok. 0,3-0,5 zł/kWh. Aby sprzedaż nadwyżek była opłacalna, trzeba więc dobrze przeanalizować oba warianty i ich wpływ na rentowność inwestycji w fotowoltaikę.
Umowa z operatorem sieci
Warunkiem sprzedaży energii elektrycznej do sieci jest zawarcie stosownej umowy z lokalnym operatorem systemu dystrybucyjnego. Powinna ona szczegółowo regulować m.in. obowiązki stron, zasady rozliczeń i fakturowania, parametry jakościowe energii, warunki jej odbioru oraz zabezpieczenia techniczne. Warto dokładnie zapoznać się z treścią takiej umowy i negocjować niekorzystne zapisy. Dobrze też porównać oferty kilku operatorów.
Czytaj więcej: Jak fotowoltaika wpływa na wartość domu i jego atrakcyjność?
Wykorzystanie energii na własne potrzeby
Magazynowanie nadwyżek
Jedną z możliwości zagospodarowania nadmiaru wyprodukowanej energii elektrycznej jest jej magazynowanie w akumulatorach. Pozwala to na późniejsze wykorzystanie prądu na potrzeby własne, np. w godzinach wieczornych lub w nocy. Na rynku dostępne są różne rozwiązania akumulatorowe - od prostych magazynów energii po zaawansowane systemy zarządzania poborem i rozładowaniem. Wybór konkretnego urządzenia zależy m.in. od wielkości instalacji PV, przewidywanego zużycia własnego oraz możliwości finansowych. Koszt magazynów wciąż jest dość wysoki, ale z czasem może się to zmienić.
Zasilanie urządzeń i oświetlenia
Nadwyżki energii z paneli fotowoltaicznych można również bezpośrednio wykorzystać do zasilania urządzeń elektrycznych w domu i ogrodzie. Dotyczy to m.in. sprzętu AGD, RTV, komputerów, oświetlenia LED czy pomp. Dzięki temu prąd wytworzony na dachu budynku jest zużywany na bieżące potrzeby, co minimalizuje jego "marnowanie". Warunkiem jest odpowiednie dopasowanie mocy instalacji PV do zapotrzebowania na energię w gospodarstwie domowym. Dobrze też zadbać o inteligentny system sterowania poborem energii.
Ogrzewanie wody i budynku
Bardzo korzystnym sposobem wykorzystania nadwyżek fotowoltaiki jest zastosowanie ich do ogrzewania wody użytkowej oraz wspomagania systemu grzewczego w domu. Możliwe opcje to m.in. podgrzewacze wody zasilane energią słoneczną, elektryczne ogrzewanie akumulacyjne, kolektory słoneczne z pompą PV, systemy solarne z grzałką. Pozwalają one wyraźnie zredukować rachunki za prąd i gaz, a energia cieplna magazynuje się łatwo. Należy jednak odpowiednio dobrać moce i pojemności urządzeń.
System opustów a rozliczenie prosumenta
Różnice w rozliczeniach
Kluczową kwestią przy wyborze sposobu rozliczania nadwyżek z fotowoltaiki jest porównanie systemu opustów z rozliczeniami bilansującymi. W pierwszym przypadku operator zalicza wartość wprowadzonej energii na przyszłe rachunki prosumenta. W drugim - wypłaca rynkową stawkę gotówkową za każdą kWh. Istotna jest też kwestia rozliczania w cyklu rocznym lub w okresach półrocznych. W zależności od charakterystyki produkcji i zużycia energia można wybrać korzystniejszy wariant.
Które rozwiązanie jest korzystniejsze
Nie da się jednoznacznie stwierdzić, który system jest zawsze bardziej opłacalny. W dużym uproszczeniu - opusty sprawdzają się głównie w małych instalacjach z niewielkimi nadwyżkami energii. Rozliczenia bilansujące mogą być bardziej korzystne przy większych systemach PV i znacznych ilościach sprzedawanego prądu. W praktyce należy jednak przeanalizować wiele czynników i przeprowadzić symulację obu wariantów dla konkretnych warunków.
Wybór systemu rozliczeń
Ostateczna decyzja co do sposobu rozliczania wprowadzanej do sieci energii elektrycznej z instalacji PV powinna być poprzedzona dogłębną analizą ekonomiczną. Kluczowe znaczenie mają tu prognozowane nadwyżki produkcji w stosunku do zużycia własnego oraz aktualne i przewidywane stawki za kWh. Ważne też jak długo zamierzamy utrzymywać system opustów, a kiedy ewentualnie przejść na rozliczenia bilansujące. Analiza powinna objąć różne scenariusze i okresy.
Analiza ekonomiczna inwestycji w fotowoltaikę
Nakłady inwestycyjne
Kluczowym elementem przy podejmowaniu decyzji o montażu instalacji fotowoltaicznej jest dokładna analiza ekonomiczna przedsięwzięcia. Wymaga ona oszacowania przewidywanych kosztów inwestycji, które mogą się składać m.in. z następujących pozycji: zakup i montaż paneli, falowniki i okablowanie, konstrukcja montażowa, rozbudowa instalacji elektrycznej, akumulatory, koszty projektu, dokumentacji i przyłączenia. Cena systemu PV jest oczywiście zależna przede wszystkim od jego mocy zainstalowanej.
Przychody ze sprzedaży prądu
Następnie konieczne jest oszacowanie przewidywanych przychodów, czyli sprzedaży niewykorzystanej części wyprodukowanej energii elektrycznej do sieci lub jej zużycia na potrzeby własne. Zależy to od wielkości i profilu produkcji instalacji PV w ciągu roku oraz cen sprzedaży 1 kWh w wybranym systemie rozliczeń. Analiza powinna objąć scenariusze pesymistyczny, realistyczny i optymistyczny.
Oszczędności na rachunkach
Trzecim elementem jest oszacowanie spodziewanych oszczędności na rachunkach za energię elektryczną dzięki wykorzystaniu prądu z własnej fotowoltaiki. W grę wchodzi tu m.in. zmniejszenie zakupu energii z sieci oraz obniżenie opłat dystrybucyjnych. Przy magazynowaniu nadwyżek oszczędności rosną. Należy oczywiście uwzględnić przewidywany wzrost cen prądu w kolejnych latach.
Formalności związane z przyłączeniem i rozliczaniem
Dokumenty i zgody
Montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej wiąże się z koniecznością wypełnienia niezbędnych formalności urzędowych
Tagi
Udostępnij
