Instalacje fotowoltaiczne stają się coraz popularniejszym sposobem na pozyskiwanie ekologicznej energii elektrycznej. Montaż paneli PV na dachu lub na gruncie pozwala na wyprodukowanie prądu na własne potrzeby i znaczne obniżenie rachunków za energię. Jednak aby instalacja działała sprawnie i bezawaryjnie przez lata, wymaga okresowej konserwacji i serwisowania.
Właściciele domowych systemów fotowoltaicznych zastanawiają się często, czy mogą sami wykonywać podstawowe prace konserwacyjne, bez angażowania drogich specjalistów. Okazuje się, że przy odrobinie wiedzy technicznej i zachowaniu zasad bezpieczeństwa, możliwe jest samodzielne czyszczenie, sprawdzanie i drobne naprawy instalacji PV. Pozwoli to zaoszczędzić sporo pieniędzy i zapewnić sprawność systemu.
Podstawowe informacje o fotowoltaice
Zanim przystąpi się do prac konserwacyjnych przy instalacji fotowoltaicznej, warto posiąść choćby podstawową wiedzę na temat jej budowy i zasady działania. Trzeba znać rozmieszczenie i funkcje takich elementów jak moduły (panele) PV, falownik, okablowanie czy zabezpieczenia. Pomocne będzie też zapoznanie się z typowymi usterkami i objawami ich występowania. Dzięki temu łatwiej będzie samodzielnie zdiagnozować ewentualne problemy i im zapobiec.
Budowa instalacji fotowoltaicznej
Standardowa instalacja fotowoltaiczna składa się z paneli słonecznych, falownika, okablowania i konstrukcji montażowych. Panele PV montuje się zazwyczaj na dachu budynku. Wytwarzają one prąd stały pod wpływem promieniowania słonecznego. Następnie prąd jest kierowany do falownika, który zamienia go na prąd przemienny. Okablowanie służy do połączenia elementów w całość. Ważne są też zabezpieczenia chroniące układ przed przepięciami.
Zasada działania systemu PV
Sercem instalacji PV są moduły fotowoltaiczne, w których pod wpływem promieni słonecznych zachodzi efekt fotowoltaiczny. Powoduje on powstawanie napięcia stałego. Im więcej światła pada na ogniwa PV, tym więcej prądu się wytwarza. Prąd stały z paneli płynie do falownika, który zamienia go na prąd przemienny o napięciu 230V. Taki prąd można już wykorzystać do zasilania urządzeń w domu lub przesłać do sieci energetycznej.
Typowe problemy i usterki systemów PV
Do najczęstszych problemów należą: zabrudzenie paneli, luźne połączenia, uszkodzone moduły, awarie falownika i błędy komunikacji. Objawami mogą być zmniejszona produkcja energii, wyłączenia falownika, komunikaty o błędach lub przerwy w dostawie energii do sieci. Warto je znać, by szybko zareagować w razie awarii.
Przeglądy okresowe instalacji fotowoltaicznej
Aby utrzymać instalację PV w dobrym stanie i zapewnić jej efektywną pracę przez lata, należy wykonywać regularne przeglądy techniczne. Obejmują one kontrolę wszystkich elementów pod kątem zużycia, zabrudzeń czy uszkodzeń oraz testowanie poprawności działania. Przeglądy pomogą wykryć i zapobiec potencjalnym awariom.
Kontrola modułów i okablowania
Podczas przeglądu należy dokładnie obejrzeć wszystkie moduły PV w poszukiwaniu pęknięć, zarysowań, przebarwień lub innych uszkodzeń, a także sprawdzić ich mocowanie. Trzeba też skontrolować stan izolacji przewodów i połączeń elektrycznych pod kątem oznak zużycia. Warto również wyczyścić panele z kurzu i zabrudzeń, które ograniczają produkcję energii.
Sprawdzenie falownika i połączeń
Falownik jest kluczowym elementem instalacji PV, więc należy go regularnie sprawdzać. Obejrzeć obudowę, filtr powietrza, a także połączenia z panelami i siecią energetyczną. Dobrze też przeanalizować komunikaty zapisane w pamięci falownika - mogą sygnalizować potencjalne problemy.
Ocena wydajności systemu
Ważnym elementem przeglądu jest też porównanie aktualnej produkcji energii z wydajnością z poprzednich okresów i danymi projektowymi. Pozwala to ocenić, czy system pracuje prawidłowo i z optymalną mocą. Do tego celu przyda się monitoring instalacji.
Czyszczenie i konserwacja paneli
Kluczowym zabiegiem konserwacyjnym jest regularne czyszczenie paneli PV. Kurz, pyłki, ptasie odchody i inne zanieczyszczenia osadzające się na modułach mogą zmniejszać produkcję nawet o kilkanaście procent. Dlatego warto samodzielnie je czyścić.
Usuwanie zabrudzeń i kurzu
Do zmycia kurzu i lekkich zabrudzeń wystarczy woda lub łagodny detergent. Można użyć miękkiej szczotki z włosiem syntetycznym. Trzeba jednak uważać, by nie porysować powierzchni paneli. Lepsze efekty daje czyszczenie myjką ciśnieniową z regulacją strumienia wody.
Sprawdzanie uszkodzeń mechanicznych
Czyszcząc moduły, warto jednocześnie dokładnie obejrzeć ich powierzchnię w poszukiwaniu pęknięć, odprysków szkła czy odklejających się laminatów. Tego typu uszkodzenia mechaniczne mogą poważnie obniżyć sprawność paneli lub nawet je zniszczyć. Warto je naprawić lub wymienić uszkodzone moduły.
Zabezpieczanie przed warunkami atmosferycznymi
Oprócz czyszczenia ważne jest zabezpieczenie paneli przed negatywnym działaniem czynników atmosferycznych. Chodzi zwłaszcza o śnieg, lód i liście, które mogą przykryć i zacienić moduły. Trzeba je regularnie usuwać. Przyda się też impregnacja paneli preparatami hydrofobowymi i antystatycznymi.
Diagnostyka usterek i awarii
Mimo starań, usterki w instalacji PV zdarzają się czasem. Warto samodzielnie diagnozować i usuwać drobne problemy, zanim przerodzą się w poważne awarie. Do tego przyda się podstawowa wiedza techniczna i dostępne narzędzia pomiarowe.
Analiza komunikatów błędów
Nowoczesne falowniki posiadają system autodiagnostyki i zapisują kody błędów w pamięci. Należy je odczytać i zinterpretować - wskażą one przyczynę i miejsce usterki. Czasem wystarczy restart urządzenia, ale często konieczna będzie dalsza diagnostyka.
Sprawdzanie połączeń i okablowania
Wiele problemów powodują luźne złącza i uszkodzone przewody. Należy więc sprawdzać połączenia paneli i ich stan (przebarwienia, przerwania izolacji). Pomocny jest tester ciągłości obwodu i miernik uniwersalny. Warto też sprawdzić rezystancję uziemienia falownika.
Testowanie sprawności poszczególnych elementów
Czasem trzeba przetestować działanie poszczególnych komponentów instalacji PV, np. napięcie i prąd z paneli, parametry falownika, rezystancję izolacji. Pomogą w tym miernik uniwersalny, megaomomierz i analizator instalacji fotowoltaicznej.
Bezpieczeństwo prac konserwacyjnych
Mimo że wiele prac przy instalacji PV można wykonać samemu, zawsze trzeba pamiętać o bezpieczeństwie. Niedostateczne zabezpieczenie grozi porażeniem prądem, upadkiem z wysokości lub uszkodzeniem mienia. Należy więc przestrzegać kilku zasad.
Odłączanie napięcia przed pracami
Przed jakimikolwiek pracami konserwacyjnymi trzeba bezwzględnie odłączyć napięcie w instalacji PV. Można wyłączyć bezpiecznik obwodu fotowoltaicznego w domu lub odpiąć złącza przy falowniku. Pozwoli to uniknąć porażenia prądem.
Stosowanie środków ochrony osobistej
Pracując na wysokości na dachu warto zakładać uprząż i szelki bezpieczeństwa, a także buty z podeszwą antypoślizgową. Przydają się rękawice robocze i okulary ochronne. W ten sposób zminimalizujemy ryzyko upadku lub urazu.
Zabezpieczanie przed upadkiem z wysokości
Dodatkowym zabezpieczeniem przy pracach na dachu mogą być barierki ochronne lub liny asekuracyjne. Warto też ograniczyć prace podczas silnego wiatru i burzy. Bezpieczeństwo to podstawa udanych prac konserwacyjnych.
Gdzie szukać pomocy serwisowej
Mimo że wiele podstawowych prac przy instalacji PV można wykonać samemu, czasem potrzebna jest profesjonalna pomoc serwisowa. Warto wiedzieć, gdzie jej szukać w razie poważniejszej awarii.
Autoryzowane serwisy instalatorskie
Dobrym wyborem są autoryzowane serwisy instalatorskie, które mają doświadczenie w profesjonalnej obsłudze systemów PV danego producenta. Znają typowe usterki i sposoby ich usuwania. Mogą też doradzić w kwestii konserwacji i modernizacji.
Wsparcie producenta sprzętu
Warto też skorzystać ze wsparcia technicznego oferowanego przez producenta kluczowych elementów instalacji, np. falownika lub paneli PV. Jego serwisanci najlepiej znają dany sprzęt i szybko usuną ewentualne usterki.
Porady ekspertów i fora internetowe
Cenną wiedzę o typowych problemach z instalacjami PV można znaleźć na forach branżowych. Doradzą tam doświadczeni instalatorzy i serwisanci. Warto skorzystać z bezpłatnych porad, zanim zdecyduje się na kosztowną naprawę.
Podsumowanie
Regularna konserwacja i drobne naprawy domowej instalacji fotowoltaicznej mogą być wykonywane samodzielnie, co pozwala zaoszczędzić na kosztach profesjonalnego serwisu. Kluczowe jest jednak posiadanie podstawowej wiedzy technicznej i zachowanie zasad bezpieczeństwa. Warto też wiedzieć, gdzie szukać profesjonalnego wsparcia w razie poważniejszych awarii. Dbałość o instalację PV gwarantuje jej długą i bezawaryjną pracę oraz satysfakcję z czystej energii słonecznej przez lata.
Tagi
Udostępnij
