Posiadanie własnej instalacji fotowoltaicznej to duża inwestycja, która przynosi wymierne korzyści w postaci tańszej i czystej energii elektrycznej. Jednak aby w pełni wykorzystać potencjał takiego systemu, niezbędne jest zapewnienie jego prawidłowego i bezawaryjnego działania. W jaki sposób można samodzielnie sprawdzić, czy instalacja PV pracuje optymalnie i wykryć ewentualne usterki lub nieprawidłowości?
Sprawdzenie podstawowych parametrów instalacji
Sprawdzenie napięcia i natężenia prądu
Podstawowym sposobem weryfikacji poprawności działania instalacji fotowoltaicznej jest kontrola kluczowych parametrów elektrycznych, takich jak napięcie i natężenie prądu. Można to zrobić za pomocą miernika elektrycznego, sprawdzając wartości bezpośrednio na zaciskach paneli PV oraz na wyjściu z falownika. Zmierzone wartości należy porównać z danymi technicznymi poszczególnych urządzeń. Odstępstwa od specyfikacji mogą wskazywać na usterki.
Kontrola synchronizacji z siecią
Bardzo istotne jest, aby falownik był poprawnie zsynchronizowany z siecią elektroenergetyczną pod względem częstotliwości napięcia oraz fazy. Utrata synchronizacji oznacza brak możliwości oddawania energii do sieci. Dobrą praktyką jest okresowa kontrola parametrów sieciowych widocznych na wyświetlaczu falownika.
Monitoring temperatury paneli
Zbyt wysoka temperatura ogniw fotowoltaicznych może powodować spadek ich sprawności, dlatego warto okresowo sprawdzać ten parametr. Niektóre falowniki umożliwiają odczyt temperatury paneli PV. Można też zainstalować dodatkowe czujniki temperatury w newralgicznych punktach instalacji.
Analiza wydajności i uzysków energii
Porównanie z prognozowaną produkcją
Aby sprawdzić, czy instalacja PV pracuje z optymalną wydajnością, należy porównać rzeczywiste uzyski energii z wartościami prognozowanymi. Producent paneli zazwyczaj podaje wyliczenia dotyczące spodziewanej produkcji energii z systemu. Można także skorzystać z internetowych kalkulatori nasłonecznienia i samodzielnie oszacować teoretyczne możliwości instalacji.
Sprawdzenie wskaźnika wydajności
Wskaźnik wydajności (ang. performance ratio) pokazuje stosunek energii rzeczywiście wyprodukowanej do teoretycznie możliwej do uzyskania. Dla sprawnej instalacji powinien wynosić co najmniej 75-80%. Jego obliczenie pozwoli zorientować się, czy system pracuje prawidłowo, czy też występują jakieś straty.
Kontrola uzysków w różnych porach dnia
Analizując uzyski energii w ciągu dnia, można wychwycić ewentualne nieprawidłowości związane na przykład z zacienieniem lub zabrudzeniem paneli w określonych godzinach. Dobrze przeanalizować produkcję przy różnym nasłonecznieniu i porównać z typowym profilem generacji dla danej instalacji.
Sprawdzanie stanu technicznego instalacji
Przegląd paneli fotowoltaicznych
Należy okresowo sprawdzać stan paneli PV, zwłaszcza czystość powierzchni. Zabrudzenia mogą znacząco ograniczać wydajność modułów. Należy również skontrolować, czy nie ma mechanicznych uszkodzeń, pęknięć lub przebarwień wskazujących na degradację paneli słonecznych.
Kontrola połączeń i okablowania
Warto skontrolować wszystkie połączenia elektryczne, zaciski, przewody – czy nie ma oznak przegrzewania, korozji, uszkodzeń izolacji. Luźne połączenia mogą powodować spadek napięcia i niestabilną pracę całego systemu PV.
Monitoring pracy falownika
Falownik jest kluczowym elementem instalacji, dlatego trzeba monitorować jego pracę i stan techniczny. Należy zwracać uwagę m.in. na występowanie alarmów, odprowadzanie ciepła z obudowy, stan wentylatorów, poziom zapylenia wnętrza.
Wykrywanie usterek i nieprawidłowości
Analiza komunikatów o błędach
Nowoczesne falowniki posiadają system raportowania błędów, dzięki czemu możliwe jest szybkie wykrycie nieprawidłowości w pracy instalacji PV. Należy bezzwłocznie reagować na pojawiające się kody usterek i alarmy.
Sprawdzenie zacienienia paneli
Warto przeanalizować, czy w ciągu dnia nie występują sytuacje, gdy panele PV są zacienione przez budynki, drzewa lub inne obiekty. Może to mieć miejsce np. zimą, gdy słońce świeci pod bardzo małym kątem. Należy eliminować zacienienia.
Wykrywanie awarii elementów instalacji
Niestabilne uzyski energii, spadek napięcia lub prądu w poszczególnych łańcuchach paneli, brak produkcji prądu - wszystko to może wskazywać na lokalną awarię, np. uszkodzenie diody bypass, rozłączenie stringu paneli, usterkę optymalizatora mocy.
Regularna konserwacja i przeglądy
Czyszczenie paneli z zabrudzeń
Należy dbać o regularne czyszczenie powierzchni modułów PV. Zależnie od stopnia zabrudzenia można to robić 1-2 razy w roku. Do mycia paneli słonecznych potrzebne są specjalne środki, miękkie szczotki oraz dużo wody.
Kontrola wentylacji falownika
Wentylatory w falowniku odpowiadają za jego chłodzenie, więc warto sprawdzać ich sprawność, poziom hałasu, oczyścić otwory wentylacyjne. Uszkodzona wentylacja grozi przegrzaniem i awarią falownika.
Aktualizacja oprogramowania
Warto na bieżąco aktualizować oprogramowanie sterujące falownikiem oraz ewentualnych urządzeń monitorujących. Nowe wersje FW często usuwają błędy, zwiększają stabilność i poprawiają funkcjonalność.
Optymalizacja pracy instalacji
Ustawienie optymalnego kąta paneli
Warto zadbać o odpowiednie ustawienie kąta nachylenia paneli PV, aby maksymalizować uzyski energii w konkretnych warunkach nasłonecznienia. Kąt można regulować przez cały rok lub sezonowo.
Regulacja parametrów falownika
Niektóre parametry pracy falownika, jak napięcie startowe czy częstotliwość MPPT można zoptymalizować pod kątem konkretnej instalacji PV, zwiększając uzyski energii. Zawsze należy postępować zgodnie z instrukcją.
Dobór rozmiaru instalacji do zapotrzebowania
Warto na bieżąco analizować zużycie energii w gospodarstwie domowym i w razie potrzeby rozbudować instalację PV, aby zapewnić możliwie największą autokonsumpcję. Pomoże to maksymalizować opłacalność systemu.
Podsumowanie
Regularna kontrola i optymalizacja instalacji fotowoltaicznej to klucz do utrzymania jej wysokiej wydajności przez lata. Analizując podstawowe parametry, sprawdzając stan techniczny i szybko reagując na pojawiające się usterki, możemy uniknąć poważniejszych awarii i strat energii. Nie wolno też zapominać o czynnościach konserwacyjnych i dostosowywaniu systemu PV do zmieniającego się zapotrzebowania na prąd. Prawidłowo działająca instalacja słoneczna to nie tylko oszczędności, ale także komfort i satysfakcja z ekologicznego wytwarzania własnej energii elektrycznej.
Najczęstsze pytania
Jak często należy kontrolować instalację fotowoltaiczną?
Zaleca się, aby co najmniej raz w miesiącu sprawdzać podstawowe parametry (napięcie, prąd) oraz uzyski energii. Dodatkowo kilka razy do roku trzeba przeprowadzić szczegółowszy przegląd wszystkich elementów systemu.
Kiedy wykonywać przeglądy okresowe instalacji PV?
Najlepiej przeglądy okresowe przeprowadzać wiosną i jesienią, kiedy nasłonecznienie nie jest zbyt intensywne, dzięki czemu unikamy dużych strat energii podczas wyłączeń.
Jakie narzędzia przydadzą się do kontroli systemu PV?
Przydatne będą przede wszystkim miernik elektryczny, termometr, wycieraczki i środki do mycia paneli. Dobrze mieć też kamerę termowizyjną i lornetkę, aby sprawdzać stan modułów na dachu.
Gdzie szukać informacji o typowej produkcji energii z instalacji PV?
Dane o przewidywanych uzyskach powinny być w dokumentacji technicznej paneli i projekcie instalacji. Pomocne mogą być też internetowe kalkulatory solarne dla konkretnej lokalizacji.
Kto powinien wykonywać okresowe przeglądy systemu fotowoltaicznego?
Przeglądy mogą wykonywać przeszkoleni technicy z firm zajmujących się instalacjami PV. Warto też samemu zdobyć wiedzę, aby kontrolować system na co dzień.
Tagi
Udostępnij
