Instalacje fotowoltaiczne stają się coraz popularniejszym sposobem na pozyskiwanie ekologicznej energii elektrycznej. Jednak aby w pełni wykorzystać ich potencjał, należy zadbać o optymalizację ich wydajności oraz wydłużenie żywotności. Poniżej przedstawiono kluczowe czynniki, które wpływają na sprawność i trwałość instalacji PV.
Optymalizacja układu paneli słonecznych
Ukierunkowanie paneli na południe
Aby zmaksymalizować wydajność instalacji, należy ustawić panele dokładnie na południe, z odchyleniem kilku stopni na wschód lub zachód, w zależności od lokalizacji. Taki układ zapewnia najefektywniejsze wychwytywanie promieni słonecznych w ciągu całego dnia. Nawet niewielkie odchylenie od optymalnej orientacji może spowodować znaczny spadek produkcji energii.
Unikanie zacienienia
Bardzo istotne jest, aby panele nie były zacienione przez budynki, drzewa czy inne obiekty. Nawet częściowe zacienienie modułów PV może zmniejszyć ich wydajność nawet o 80%. Dlatego należy dokładnie przeanalizować otoczenie pod kątem potencjalnych źródeł zacienienia i zamontować panele w jak najbardziej otwartej przestrzeni.
Ustawienie pod odpowiednim kątem
Moduły PV powinny być zainstalowane pod kątem równym szerokości geograficznej danej lokalizacji, aby promienie słoneczne padały na nie jak najbardziej prostopadle. W Polsce optymalny kąt nachylenia paneli wynosi około 35-40 stopni. Pozwala to maksymalizować ilość uzyskiwanej energii.
Utrzymanie czystości paneli
Regularne czyszczenie
Nawet niewielkie zabrudzenia na powierzchni modułów mogą znacząco ograniczać ich wydajność. Dlatego panele PV powinny być regularnie czyszczone - najlepiej kilka razy w roku. Im większe zanieczyszczenie paneli, tym większe straty mocy. Systematyczne czyszczenie pozwoli utrzymać ich sprawność na maksymalnym poziomie.
Usuwanie zanieczyszczeń i kurzu
Do czyszczenia paneli słonecznych nadaje się miękka szczotka lub gąbka. Pozwala to delikatnie usunąć kurz, pyłki, liście i inne osady bez ryzyka porysowania powierzchni modułów. Ważne jest dokładne wyczyszczenie każdego panela, tak aby na ich powierzchni nie pozostały żadne zabrudzenia ograniczające wydajność.
Mycie wodą
Okresowo można zmywać panele czystą wodą bez detergentów, aby usunąć uporczywe zabrudzenia. Należy jednak unikać twardych strumieni wody, które mogą uszkodzić moduły. Zaleca się delikatne spłukiwanie paneli wodą pod niewielkim ciśnieniem i dokładne osuszenie miękką ściereczką.
Czytaj więcej: Jak samodzielnie konserwować i serwisować fotowoltaikę?
Monitoring wydajności systemu
Kontrola produkcji energii
Aby na bieżąco kontrolować efektywność instalacji PV, należy monitorować ilość wytwarzanej energii elektrycznej. Pozwoli to szybko zidentyfikować wszelkie nieprawidłowości objawiające się spadkiem produkcji paneli słonecznych. Do pomiaru wykorzystuje się liczniki energii lub specjalne systemy monitorowania.
Wykrywanie usterek
Regularne sprawdzanie odczytów produkcji energii umożliwia wczesne wykrycie potencjalnych usterek, takich jak awarie falownika, połączeń elektrycznych czy uszkodzenia modułów PV. Pozwala to szybko zidentyfikować i naprawić problemy, zanim wpłyną one znacząco na spadek wydajności.
Optymalizacja ustawień
Analizując wahania produkcji w różnych porach dnia i przy zmiennych warunkach pogodowych, można dokonać drobnych korekt w ustawieniu paneli, aby jeszcze bardziej zoptymalizować wytwarzanie energii elektrycznej. Pozwoli to wyeliminować ewentualne słabe punkty systemu.
Odpowiednie chłodzenie paneli

Zapewnienie cyrkulacji powietrza
Aby zapobiec przegrzewaniu się modułów PV, należy zapewnić swobodny przepływ powietrza wokół paneli. Pozwoli to skutecznie odprowadzać ciepło i utrzymywać optymalną temperaturę pracy instalacji. Dobrym rozwiązaniem są konstrukcje wsporcze z odstępami między panelami.
Unikanie przegrzewania
Montaż paneli słonecznych w zbyt ciasnych szeregach, bez odpowiednich przerw wentylacyjnych, może powodować ich nadmierne nagrzewanie. Prowadzi to do spadku sprawności modułów nawet o 25%. Dlatego kluczowe jest zapewnienie im swobodnej cyrkulacji powietrza.
Czyszczenie radiatorów
Niektóre typy paneli PV wyposażone są w radiatory odprowadzające ciepło z ich wnętrza. Ich zabrudzenie może skutkować gorszym chłodzeniem i przegrzewaniem modułów. Dlatego radiatory także wymagają okresowego czyszczenia.
Regularna konserwacja i serwis
Coroczne przeglądy
Aby zapewnić instalacji PV długą i bezproblemową pracę, należy wykonywać regularne, coroczne przeglądy techniczne. Pozwolą one sprawdzić stan wszystkich elementów systemu i dokonać ewentualnych napraw lub korekt jeszcze przed wystąpieniem poważniejszych usterek.
Wymiana zużytych podzespołów
W ramach przeglądów serwisowych należy wymieniać podzespoły, których okres eksploatacji dobiega końca, jak np. falowniki (ok. 10 lat). Zapobiegnie to awariom i zwiększy niezawodność systemu. Warto też wymieniać stare okablowanie.
Naprawa uszkodzeń
W przypadku wystąpienia uszkodzeń poszczególnych elementów instalacji PV, np. pękniętych paneli czy wadliwych złączy, należy je niezwłocznie wymienić lub naprawić. Pozwoli to przywrócić pełną sprawność systemu i uniknąć dalszych awarii.
Ochrona przed warunkami atmosferycznymi
Zabezpieczenia przeciwdeszczowe
Aby zabezpieczyć wrażliwe elementy instalacji PV przed szkodliwym działaniem deszczu i śniegu, należy zastosować odpowiednie osłony. Zaleca się montaż paneli pod wiatroizolacyjnymi wspornikami oraz uszczelnianie wszystkich połączeń kablowych.
Odporność na gradobicie
W rejonach narażonych na gradobicie warto rozważyć zastosowanie paneli o wzmocnionej, antygradowej konstrukcji, aby zminimalizować ryzyko pęknięć lub innych uszkodzeń modułów pod wpływem uderzeń gradu.
Ochrona przed korozją
Metale wykorzystywane w instalacjach PV mogą ulegać korozji pod wpływem czynników atmosferycznych. Dlatego warto stosować elementy ze stali nierdzewnej oraz regularnie smarować połączenia śrubowe smarami antykorozyjnymi.